Finito

Dit is het eerste verhaal over onze voettocht… en tevens het laatste. Vanuit Bari eergisteren naar Mola di Bari gelopen, zo’n 25 km. Na de wandelingen in Z Tirol met 700 m stijgen en dalen op een dag hadden we goede moed. Maar Bea kreeg een reactie van haar zwakke plek - bilspierblessure.Lopen gaat niet. Bovendien: het treedt op onvoorspelbare momenten op. Lange tijd gaat het goed, om dan opeens weer toe te slaan. We stoppen dus met onze voettocht- het risico op herhaling, en stel je voor onderweg, achten we te groot. Morgen halen we de auto op en we zien wel wat we precies gaan doen - we blijven herinneringen maken. Dat houdt ook in dat ik stop met het blog - dat was voor de voettocht, verder niet. Teleurstellend, maar het is niet anders.
een hartelijke groet

Bea en Bert

VAN APPELS NAAR OLIJVEN EN EEN RECLAMESPREUK

Van Zuid Tirol, één grote appelboomgaard, naar de nationale olijvenboomgaard, pakweg van Foggia en tot ver voorbij Bari, is het zo’n 1200 km cultuurverschil. Het blijft me verbazen, steeds weer, maar zo snel (2 dagen) heb ik de verschillen nog niet voorbij zien komen. Het maakt de reis alleen maar mooier- absoluut geen opgave. Van appels naar druiven en olijven; van Duits naar Italiaans; van sneeuwbedekte bergen naar glooiende velden met van alles; van een ‘gut bürgerliche Küche’ naar mediterrane smaken - het zijn maar een paar verschillen. De mensen zijn kleiner, de bedden dus ook; ze zijn, laten we zeggen, wat expressiever dan in het Noorden; ‘s avonds is het druk met flanerende mensen: oud en piepjong en alles ertussen; peuters tot laat in de avond in het café, ….Teveel om op te noemen - als gezegd: ik verbaas me er steeds weer over. Wat een fantastisch land. Dat vindende zelf ook. Grote reclameborden schreeuwen het uit: je bent in een ontzettend gaaf land - om het slechts een klein beetje vrij te vertalen (zie foto). Bij ons valt een deel van het volk over Rutte heen - hier staat het gewoon langs de weg.

Vervolg, want ik wilde slechts opslaan - niet verzenden. Goed .gisteren, zondag dus aangekomen op ons begin- en eindpunt: we gaan van hier met de bus ( zie straks) en trein naar Leccen en Bari om morgen te voet weer naar hier te gaan. Verschil - daar was ik gebleven. Zondag in Maria di Leuca - druk op het eind vd wereld (finibus terrae) want het vasteland houdt hier op en de ze begint. Dus staat hier een kerk - waar toeristen in en uitgaan, dat is het. Geen blijvers. Wel klink t Stef het valse gezang en de formuliergebeden via de luidsprekers over het plein - en een preek waarschijnlijk. Men vindt het best . In Ndland zouden er kritische vragen in raad en media opkomen, want de publieke ruimte gevuld met rel. gezang etc - dat kan niet. Hier hoort het bij de couleur locale. Hoe dan ook : het leven is hier anders, maar of we r willen wonen?? Vandaag de verwachte tekortkomingen ervaren: bus gaat ????? Niemand die het weet. Tijd om dit blog af te maken. We komen er wel, in Bari, maar hoe laat? Dat hoort bij dit land, net als de rotzooi langs de weg - zie mijn blogs uit 2017 en 2019: sommige dingen veranderen niet. Eerste stappen gezet met rugzak - zit weer goed en we zitten al weer bijna in de goede modus morgen begint het echt. Op zondag van vertrek had ik eerst nog een preekbeurt. De schriftlezing ging over reizen - echt toeval. Het bracht me tot de gedachte in de preek: reizen is andere dingen zien … en dingen anders zien. Beide lukt tot nog toe vrij aardig.

Tot de volgende keer met verslag over het openbaar vervoer, dat een mevrouw hier ‘un disastro’ noemt. Toch een gaaf land.

Salve.

VOORBEREIDENDE BESPIEGELINGEN

‘O, kijk daar, was dat niet…’ ‘En gingen we daar niet…’. ‘ Nee, volgens mij was dat meer daarginds’. De tijden vloeien ineen: is het nu 2009 (onze eerste Rome-reis) of 2022? Herinneringen scheppen - een fraaie reclameslogan van, naar ik meen, Sun Web, maar dan ik het Engels. Een mooie slogan, met een onbedoeld filosofische inslag. Want in het scheppen van herinneringen komen drie tijden bij elkaar: we maken ze NU, om LATER te kunnen TERUGKIJKEN.

We zitten nu in Zuid Tirol en herbeleven veel van de etappes van 2009 die door dit gebied lopen. Een schitterend gebied, met stralend weer, mooie locatie en … rust. Geen beter leven dan een gepensioneerd leven! Goed, we zijn nog niet aan het begin van ons laatste traject van de Via Francigen del Sud, maar de eerste zware kilometers en hoogtemeters hebben we al achter ons - waarbij de hoogtemeters niet echt nodig zijn voor straks, het is redelijk plat. Ook herinneringen aan 2017 en 2019 (naar Rome resp. Bari) komen weer boven: toen gemaakt, nu herbeleefd.

We gaan zaterdag op weg naar Zuid Italië, naar een heel ander Italië dan waar we nu zijn - maar wel Italië. Een gigantisch verschil in alles. Een boek van Francesca Melandri komt boven: Eva slaapt. Over een relatie tussen een Zuid Tiroolse (dus Duitstalige en cultureel anders geörienteerde) vrouw en een man uit Calabrië (geloof ik), in ieder geval uit het uiterste Zuiden. Dat gaat niet goed - men verstaat elkaar ten diepste niet. Ik kan me er wel iets bij voorstellen. We ervaren zelf ook grote verschillen die niet altijd aanwijsbaar zijn. Toch een ding: we nemen nu een paar keer bus of trein naar een ander dorp en vertrektijd is hier aangegeven tijd- ‘pünktlich’, zoals te verwachten is. Of dat in het Zuiden ook zo is? We wachten af, maar mijn ervaringen in zuidelijke streken is toch dat enig geduld goed van pas komt.

Hoe dan ook: we zitten weer in de juist wandelmodus , klaar om herinneringen te scheppen. Je hoort van ons,

Tschüss/ Ciao

Voor vertrek

Beste mensen,

van velen heb ik de vraag gekregen of ik voor ons laatste stuk naar het Zuiden van Italië een blog bijhoud. Ja dus. Vandaar even dit berichtje. Ik heb jullie adres toegevoegd aan de maillijst. Wil je dat niet, stuur dan even een berichtje, dan verwijder ik je weer uit de lijst.

Anders hoef je niets te doen.

Voor de goede orde: we vertrekken a.s. zondag (de 9e), verblijven eerst een paar dagen in Zuid Tirol, gaan de 14e naar Sta. Maria di Leuca, met het ov naar Bari om daar weer naar het Zuiden te lopen - naar Leuca dus. Dan zien we wel hoe we weer terug gaan. Eind juni -begin juli zijn we er weer.

Hartelijke groet

Bea en Bert 

This is a ma’ans world!

Aangekomen in Bari, in de mooiste wijk, op 5 minuten van de St. Nicolaasbasiliek. We vieren nu al Sinterklaas, op onze manier, in zo’n kruip-door-sluip- door wijk waar ik dol op ben. De kerk van de Sint is overweldigend- de gotiek moest met haar rankheid nog komen, maar de architect van deze Basiliek heeft werkelijk een wonder verricht: Romaans, gepaard aan lichtheid. Ook weer zo’n kerk,zoals een kerk moet zijn- het roept iets op. Een soort Gaudí avant la lettre. Sinterklaas wordt hier overigens omgekeerd: bij zijn beeltenissen wordt fors aan hem gedoneerd/geofferd. Zo bekostigt de Goedheiligman dus alles!

En dan die straatjes hier, met de vele Corte, kleine hofjes. Het lijkt zonder structuur. Zoiets kun je niet plannen denk ik, het ontstaat gewoon werkenderweg en met de tijd: ‘hier is nog wat ruimte;o, dan ontstaat daar een pleintje- maar dan kan daar nog .....’

De vrouwen maken, soms met steun van de rest van het gezin, pasta’s en je kunt ongegeneerd de kleine huiskamertjes inkijken. Zouden ze dit nu leuk vinden, bekruipt ons het gevoel, zo openbaar kunstbezit worden?

We moeten welwennen- komend van het platteland, met alles wat ik erover schreef, is de grote stad anders. We worden weer in het Engels aangesproken- begrijpelijk, maar ....

Gisteren na een prachtige wandeling (het was slechts 32 gr) in Canosa di Puglia aangekomen, niet te verwarren met het spreekwoordelijke Canossa waar je je nederlaag tegemoet gaat- dat ligt zo’n kleine 1000 km nooordelijker. Prachtige stad - met een oudere en verbijsterend armoedige wijk: ik ben er door gelopen en schrok: dit is ook Italië. Je weet het, maar toch. Wat een verwaarlozing, vlak naast een duur deel van de stad. Het merkwaardige is: zo’n wijk is zo schilderachtig! Mag ik dat vinden? Nee,.....ja, maar .... en zo vliegen de emoties en gedachten alle kanten op.

Wat we ook al weten: this is a man’s world. In Stornara gingen we eind vd middag een biertje halen- alleen mannen zaten op de terrassen, ook jongetjes. Socialisatie in optima forma dus- zo doen we dat hier. Pas later, tegen negenen, wordt het wat gemengder. Gister in Canosa iets vergelijkbaars. Het hele centrum wordt aan het eind vd middag letterlijk be’mand’. Pas uren later verandert de samenstelling en komen de vrouwen en kinderen, dwz: meisjes. Jongens zijn er al lang en gebruiken de kerkmuur als Voetbaldoel. Niemand maalt erom. Binnen in de kerk idem: het instituut is een mannenbolwerk, bij de gebedsdiensten ( nu maandag, 6 uur) zijn er alleen oude vrouwen, geen mannen te zien. Ook elders en eerdere jaren gaf hetzelfde beeld te zien.

Zo is er nog veel te zien en te vertellen. Wat een boeiend, raar, onbegrijpelijk, fantastisch land. Ik kom steeds meer tot de overtuiging, dat een andere cultuur leren kennen te voet geschiedt ( of je moet er gaan wonen, maar dat is niet aan de orde).Waarbij ik niet het idee heb de Italiaanse cultuur echt te kennen - we blijven toeschouwers, maar ‘ á piedi’ is het tempo dat bij ons mensen hoort, en geeft meer gelegenheid tot contact: de vele vele achteloze ontmoetingen, gesprekjes, groeten zijn er het tastbare bewijs van. Het gaat nergens over ( dove venite- dove andate ) zeker, maar ze zijn waardevol op zo’n tocht- we ervoeren het in 2009, in 2017 en nu weer. Ik doe dat in N niet- waarom eigenlijk niet?

Morgen een zwemdag, lopend naar een strand zo’n 4 km weg, en de stad verder ‘be-dolen’ , donderdag naar Trani, Kees nog ontmoeten als het kan - en dat was het dan. We zijn nog niet uitgewandeld, uitgedacht, ‘ uibeleefd’, maar gaan volgend jaar verder, naar Santa Maria di Leuca, finisterra, dacht men toen, net als elders in Europa op dergelijke punten waar het land ophoudt. Hiermee sluit ik voor dit jaar het blog, finis, maar het is niet afgelopen - geen finistempo, dus tot volgend jaar, maar dan in september, want het was wel erg caldo, caldo - soms 40gr.

Salve!

( ongecorrigeerd)

Een land overvloeiende van ....

‘... melk en honing’, zoals een beetje bijbelvaste lezer automatisch zal aanvullen. Hier is dat figuurlijk te verstaan, want melk ( koeien) en honing zijn we gisteren onderweg van Incorronata naar Stornara niet tegengekomen. Maar op een stoffig landweggetje van een paar kilometer liepen we langs: uitgestrekte graanvelden, olijfboomgaarden, wijnranken, velden met tomaten, meloenen, boomgaarden met perziken, met nectarines en eerder al artisjokken. Dit is niet de graanschuur, dit is de eetschuur van dit land! En vandaag gaat het gewoon zo door. Het herinnert me aan de Povlakte: wat een rijkdom van het land, wat een armoede van de mensen en dorpjes soms. Die dorpjes of stadjes (ik noem ze Mussolinidorpjes/-stadjes), van die destijds ontwikkelde stadjes om landbouw etc te stimuleren. Je herkent ze meteen aan het ontbreken van een oud centrum en van de traditionele Campanile. Toch hebben Orta Nova (!) en Stornara wel sfeer, itt wat ik in 2017 in vergelijkbare plaatsen aantrof. Vooral het waarschijnlijk traditionele zaterdagse paraderen gister was bijzonder.

‘ .....vriendelijkheid en gastvrijheid’. Vanmorgen, bij vertrek uit Stornara, werden we bij ‘t ontbijt door een uitermate vriendelijke jonge man bijzonder gastvrij en vriendelijk bejegend, we kregen meer dan volgens ons was afgesproken. Toen we dat lieten blijken zei hij verontschuldigend dat hij geen Engels, Duits of Nederlands sprak, maar dat gastvrijheid grenzen overschrijdt! Het is maar één voorbeeld . Op pad, peinzend over dit blog, stopt opeens een auto; raampje open, ‘ caldo,caldo’ ! Er wordt iets gepakt, we krijgen een handvol rijpe perziken aangereikt. Ik schreef er al eerder over en Kees ( de Nederlandse pelgrim die we ontmoetten) schrijft erover, wie eigenlijk niet: je komt alleen maar vriendelijkheid en gastvrijheid tegen. Een ervaring ook van andere reizen, ook in Duitsland. Hoe kan dat, want in het dagelijks leven in N is dat echt niet altijd het geval. Sta me een kort filosofisch uitstapje toe. Vlak voor ons vertrek begon ik aan ‘ Vita Activa’ van Hannah Arendt, Joods-Duits politiek filosofe uit de vorige eeuw. Heb nog geen 60 p gelezen, maar opeens gaf ze me een verklaring bij bovenstaande vraag, een eyeopener. Ze begint met de Griekse oudheid, waar een onderscheid wordt gemaakt tussen de mens als lid vd samenleving én als lid van de Polis, de stadstaat. Die laatste is om het leven te besturen, wetten te maken, het goede leven te bevorderen. Dat eerste (de mens als lid vd samenleving) is wat anders: en op dat niveau komen wij als reiziger/pelgrim in Italië de mensen tegen- en zij ons! Daar is zorg, hulp, gastvrijheid etc aan de orde, wat niet in wetten is te vatten, gelukkig. Zou je met velen ervan aan de praat raken op het 2e niveau, dan blijken de verschillen en kan het maar zo onaangenaam worden. Zo versta ik Arendt, en het heeft consequenties voor hoe politiek naar mensen kijkt. Ik stel me wel eens de vraag hier (waar sommigen niet weten van het bestaan van een stadje 30 km verderop ): wat moeten deze mensen met ‘Europa’ ? Kunnen ze zich waarschijnlijk niets bij voorstellen, te ver weg, te ver van hun dagelijks leven en zorgen. Maar dat is een heel ander verhaal, dat hier m.i wel mee samenhangt.

‘..... rotzooi en smerigheid’. Mijn hemel! Wat een bende maakt men ervan hier, echt ongelooflijk, een rivierbedding als vuilnisstort. De binnenkomst van plaatsjes is soms echt alsof je een stort betreedt. De maffia haalt geld op hier, in plaats van....

Maar rotzooi ook in figuurlijke zin, al is dat woord wellicht wat ongepast.We zagen gister op het land 4 jonge zwarte mannen(asielzoekers, statushouders?) aan het werk. Op een trekker, stilstaand, de blanke boer, rokend, nietsdoend! We doen hem misschien onrecht, maar we hadden beide geen prettig gevoel. Überhaupt zien we veel jonge zwarte mannen hier aan de onderkant vd samenleving (Arendt komt weer boven).

En dan heb ik het dorpsfeest gisteren slechts aangestipt, waar we weer onze ogen uitkeken. Is op zich al een blog waard!

Verder is het slechts 36 gr. vandaag, gister 38 en hier in Cerignola 42. Morgen laatste 18 km door de hitte. Zie er wel naar uit eerlijk gezegd. Tot slot: oppassen daar in Cerignola en Bari, hoorden we, maffia, jongetjes op scooters . We zullen goed opletten.

Tante saluti

Het rammelt en maakt lawaai......

Het rammelt oorverdovend, steeds denk ik dat de boel nu echt uit elkaar dondert, maar nee- men komt vooruit! Wat is dit ? De staat van de Italiaanse staat/samenleving, of een busreisje? Beide!

We zitten in de bus van Foggia naar Santuario dell’ Incorronata - een klooster. Even terug naar eergisteren. Vroeg op, mevrouw vh Agriturismo dronk even gezellig een kopje koffie mee en praatte honderduit. Ze heeft het zwaar- is 46, maar ziet eruit als 60+. Vijf kinderen drie maand bij huis vanwege de vakantie pffffffff. Hard werken, mank door een ongeluk...aandoenlijk, vriendelijk en we gaan weg met de aloude spreuk: sommige zaken zijn onbetaalbaar! Het ontbijt is op z’n Italiaans: daar kun je niet op lopen. Het is niet zwaar vandaag denk ik, 16 km en niet al te hoog. Klopt, maar het pad is km lang overwoekerd, meer dan kniehoog soms, wat ontzettend zwaar loopt. Het geringe ontbijt breekt me op- ik drink en eet maar kom er slechts traag weer bovenop. Bea loopt goed, ik heb slechte benen. In een prachtig klein dorpje komen we na 8 (!) uur aan- uitgeput. Volgende morgen blijkt: betalen met kaart gaat niet en ik heb te weinig contant- stom, had ik kunnen voorzien. De bus gaat naar dorp verderop, ik haal geld, geef het aan de chauffeur ( kan hier!!) en we bussen maar verder naar Troia. Geen probleem, het is immers vakantie. Een juweeltje, dat stadje en rustig en met een vd mooiste Romaanse kerken van Zuid Italië. Ik ga naar de kapper - ouderwets handwerk en ik zie er weer toonbaar uit. We steken voor de laatste week even de koppen bij elkaar: het wordt heet (35 en meer), lange etappes, dus gaan we opknippen. Halverwege is een hotel. Bellen en mailen en wat niet al: het hotel bestaat, maar geen contact. We durven het door de hitte niet aan op de bonnefooi te gaan met risico 32 km te moeten afleggen. Dan maar boeken bij het klooster en met de bus- gaat niet anders. Eerst naar Foggia. Kaartverkoop??? Is dicht.Andere kant vd stad is er een.Hulp van oude Italiaan: instappen, chauffeur vragen te stoppen bij de tabbacchi daarginds, kaartje kopen en verder. Goed plan, maar chauffeur denkt er anders over: doe maar in Foggia! zijn we ‘vergeten’. Vanaf F terug met andere bus naar Sant.dell Incorronata (1.10 p p). Het rammelt oorverdovend , maar we zijn er. Zo rammelt zich ook de staat voort, ze maken veel lawaai en misbaar maar het functioneert - toch?? Onze tocht rammelt in die zin wat dat we dus wat stukken per bus moeten afleggen. Gelukkig zijn we het daar snel over eens: de hitte staat ons niet toe om etappes van 32 km te doen. Gelukkig kan ik dus vrij makkelijk de pelgrimsmodus afleggen voor die van de vakantieganger. Zonder dat heb je het lastig met z’n tweeën, zoals we in 2009 ervoeren aan iemand die z’n vrouw wilde later ervaren wat hij eerder had opgedaan als pelgrim. Dat ging dus niet. We zuchten onder de hitte, maar .......heel wat minder dan Italianen : caldo, caldo, pffff, en ze pogen zich wat koelte toe te zwaaien. En wat jammer is: lopend het landschap zien veranderen is anders dan met de bus- het is niet anders. We verbazen onsoverigens nog steeds (vanaf Rome!) over de bloeiende brem en klaprozen, maar dat zal nu wel snel afgelopen zijn. Goed- - zo rammelt alles en iedereen voort, maar wel voort. Volgende keer over iets anders. O ja, Italianen houden van vrouwen, maar blijkbaar niet van vrouwenvoetbal. Geen woord op de eerste 10/15 pagina’s van La Gazetta della Soprt! Ook een rammeltje? ik hou het verder in de gaten!!

Caldo, Caldo! Ciao!

Een impressie

Na de forse tocht gisteren, maken we het ons vandaag gemakkelijk. De zoon van de Agriturismo-eigenaar brengt ons een dorpje verder dan we gisteren eindigden: Casalbore. Het is goed-zo blijkt. Weer een mooie tocht, kort, zo’n 8 km, en om half twee zijn we bij een gehucht met een moderne kerk, gebouwd in het jubeljaar 2000 (met een betonnen buitenaltaartje!) en daarnaast een agriturismo waar we geboekt hebben. Weer een belevenis. Al een tijdje valt het dunbevolkte karakter op, in grote tegenstelling tot de eerste weken onder Rome. Het landschap wordt leger, traditioneler, ruimer, landelijker . Met Engels kun je hier niets beginnen. De enige twee woorden die een jonge man gisteren kende , bevraagd naar de locatie vh agriturismo, waren: Google maps - dat was het.

Twee toeristen zijn dus een welkome onderbreking van de dagelijkse sleur - maar dat woord is niet goed gekozen. Ik ga douchen, Bea uitdampen en wordt door 2 oude dames (90+) uitgevraagd -leeftijd, kinderen, werk , ook van man, waarheen en waarvandaan, broers, zussen. En later hangt man (!) de was op- en krijgt ook vragen. Ze en wij vinden het prachtig. De hele dag zitten ze daar het leven in de gaten te houden en vooral te bewaken dat het blijft zoals het was. Langskomende mannen geven eerst hen een hand alvorens te doen waarvoor ze kwamen. Wij zouden het niet kunnen, maar zij ervaren dat nemen we aan helemaal niet als sleur. Het is volstrekt vanzelfsprekend dat we Italiaans verstaan dus krijgen we hele verhalen in onverstaanbaar dialect. Landelijk leven in Italië, het lijkt stil te staan (is niet zo) en doet hoe raar het klinkt weldadig aan: ik worder rustig van en vind het mooi. En de kinderen dan hier, wat is hun toekomst? Daarvoor reikt ons Italiaans helaas niet. Hoef er ook niet over te oordelen maar het maakt het contrast met eigen leven/cultuur bijna te tasten. Morgen verder Puglia in- het wordt anders, weer anders ( uitgezonderd Bari) en ik ben nu al zeer benieuwd naar het kleine dorpje ( het kleinste van Puglia naar ik las) Celle San Vito waar we slapen en ons ongetwijfeld weer verbazen en zullen genieten- want dat doen we.