De tv staat aan, staat keihard aan- journaal, doelpunten van de CL-wedstrijden in 30 seconden. Of er nu een gast is, of niet, buitenlander of niet - de tv staat aan, staat keihard aan. Ontbijt in Italië. Nou ja, ontbijt- veelal moet je dat in een aanpalend café nuttigen, maar als het B&B of hotel het aanbiedt is het een Italiaans ontbijt: kaakjes, beschuitjes, brioches, koekjes en eigen gemaakte taart- crostata. Veel zoet dus en soms yoghurt met granen- een concessie aan de ‘stranieri’ , de buitenlanders. Een ontbijtcultuur kennen de Italianen niet; pardon-,die kennen ze wel, maar die is wat anders dan de onze, de Duitse of Engelse. Een Italiaan stopt op weg naar werk bij een café, neemt een cappuccino en een brioche en is in vijf minuten weer weg. Als pelgrim, met een stevige tocht voor de boeg, kun je het daar niet op doen. Regelmatig voelde ik me dan ook weggekeken: ‘ is die man nou nog niet klaar? Nog een broodje ( als die er zijn) , nog een koffie, en dan nog yoghurt- schiet es op’! Dit is Italië- geen idee wat een pelgrim aan ontbijt behoeft, staan ze volstrekt niet bij stil, past niet in hun cultuur. Dat weet je als pelgrim, of kun je weten- dus niet moeilijk over doen, dan moet je thuis blijven.

Ik ben nu ruim een maand in Italië, met veel verschillende landschappen, steden, mensen, herkenbare gewoonten en cultuurpatronen. Ik beschrijf een fictieve dag, waarin ik een aantal van die elementen samenvat. Het ontbijt is dus achter de rug- waar en hoe dan ook. Ik ga op pad. Eerst brood en kaas kopen. Buon Viaggio of Buon Camino wordt me vriendelijk toegewenst, na geïnformeerd te hebben of ik Pellegrino ben. Helemaal uit Olanda? Tutti a piedi? ‘ t is toch wat- bravo!!

Na ruim twee uur, afhankelijk of er een dorp is en een café open, heb ik zin aan koffie. Cappuccino zonder cacao- moet je er vaak bijleggen, want veel buitenlanders vinden dat lekker- hoort niet, mompelde een Italiaan deze week. In een stad met rijk cultureel erfgoed valt weer iets op: kinderklassen, keurig twee aan twee, hand in hand- juf voorop, meester achteraan gaan ze het moois van hun land/stad bekijken- gedisciplineerd! Zelfs pubers, veel pubers, in klasverband kwam ik in een kerk tegen! Tja- de aandacht voor cultureel erfgoed moest op de PABO altijd bevochten worden, en waarschijnlijk is het al afgeschaft - levert immers niets op! Hier leeft het, sterker nog: Italianen zijn trots op hun erfgoed! Maar ze hebben ook zo veel.

Ik loop verder.vaak word ik, op straat of in een bakkerij aangesproken: Pellegrino? Waar kom je vandaan? Om zelf al in te vullen: Tedesco? (Duits?) pas na enkel pogingen komt ‘ O, Olandese’ op- steevast met brede lach en waardering dat ik Italiaans poog te spreken.

Bij een B&B word ik en worden we vriendelijk begroet- bij een hotel is het kort, zakelijk vaak, men moet aan de slag. In Duitsland, Nederland en Zwitserland gaat dat fundamenteel anders- nooit het gevoel gehad mensen werk te bezorgen, hier wel.

Na een heerlijke douche en een poosje plat in bed is het tijd voor bier- heerlijk koel bier. Vaak krijg je er zoute pinda’s en chips bij. Met Belgische pelgrim dronk ik een biertje en we kregen zoveel aan happen, dat hij vroeg: ga je nog eten?

Dan het avondeten. Ik ben geen kenner, maar het eten hier is echt van andere orde dan onze Hollandse kost, afgezien uiteraard van restaurants bij ons. Hier is het overheerlijk, en puur- met weinig toevoegingen: olijfolie, wat kaas soms- dat is het. Neem hier Bresaola (bij ons bekend als Carpaccio) of in Nederland- een wereld van verschil! Het is van rijke variëteit en regionaal zeer verschillend. In Duitsland is de keuken veelal ‘gut bürgerlich’ , traditioneel en heel veel (men gaf Seniorenportionen als mogelijkheid, maar ik zag gaan verschil- wat er weggegooid wordt is gigantisch) - hier is het ook traditioneel, maar in de loop der jaren merken we invloeden van elders - net als in Duitsland trouwens, waar de eenheidssmaak van de salades gelukkig bijna verleden tijd is. De entourage hier is ook vaak iets anders dan bij ons- soms lijkt het eerder een bedrijfskantine, maar...... met keurige gesteven tafelkleedjes, netjes afgezoomd, met mooie motiefjes-niets mis mee, in ieder geval geen plastic troep. En het eten is heerlijk- vinden wij. Vader leert zoon hoe je de ham aansnijdt, waar ieder bij is- heel dun, met je ene hand de ham tegenhoudend- zonder,als bij ons,een plastic handschoen. Alleen bij de bestelling - dat moeten ze nog leren te onthouden: hoe vaak een deel wordt vergeten ... ontelbaar! In Duitsland nooit meegemaakt.

We eindigen waar de dag begon: de tv staat aan, staat keihard aan! Soms op twee schermen tegelijk. Wat een boeiend, chaotisch,mooi, raar, merkwaardig land. ‘s Landswijs- ‘ s lands eer, inderdaad. De culturele verschillen, de verschillende identiteiten zijn vaak met handen te tasten. Er is veel over te schrijven. Zo vielen de Italiaanse en Franse mannen in beide wereldoorlogen voor het vaderland, aldus de monumenten- bij ons volgens mij voor de vrijheid. Wel meer dan een accentverschil- overigens zonder hier een waardeoordeel aan te verbinden. Drie buitenlanden- drie grote verschillen in cultuur, identiteit. Mooi, voorspelbaar -boeiend om dat te kunnen beleven.

En de reis? We zijn gisteren in Lucca aangekomen- we waren er tien jaar geleden geweest, maar gelukkig was alles weggezakt: wat een stad! Ik doorbrak mijn patroon- douchen en dan de stad in- als een kind in een snoepwinkel, zo voelde ik me, fantastisch. Voor mij tot nu toe het hoogtepunt wat stedenbezoek betreft op mijn reis. Tja, en dan vandaag een van de saaiste etappes- dat hoort er bij, morgen beter.

Een hartelijke groet en buenanotte.